KENTSEL DÖNÜŞÜM YASASI
Kentsel Dönüşüm, plansız ve programsız gelişen kentlerin yapılarını daha planlı ve yaşanabilir hale getirmek için yapılan dönüşümlerdir. Kentsel dönüşüm yasası, riskli alanların dönüştürülmesini amaçlamaktadır. Kentsel dönüşümü gerçekleştiren kurumlar vardır. Binaların riskli olup olmadığı tespit edilir, yıkımı gerçekleştirilir ve inşaat süreci başlar.
Kentsel dönüşüm kanununa göre, belediyelerinde kentsel dönüşüm yapma hakları vardır. Belediyeler tarafından gerçekleştirilen bu kentsel dönüşüm uygulamaları Belediyeler Kanunu ile yapılan ve uzlaşma esasına dayanan kentsel dönüşümlerdir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı uygulamaya koyduğu Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Yasası’nın 3 temel süreci vardır.
Riskli Yapıların ve Alanların Tespiti
Bir bölgenin riski olan olup olmadığını anlamak için tüm bilimsel veya teknik çalışmalar yapılmaktadır. Sonrasında bu alanların yetkilisi Bakanlar Kuruludur. Riskli yapıların tespitini taşınmaz sahipleri veya idare Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisanslandırılmış kuruluşlardan talep edecektir. Bu lisanslandırılan kuruluşlar şöyle sıralanır; Üniversiteler, jeoloji, jeofizik ve inşaat odaları, yapı denetim kuruluşları vb. lisanslandırılmaktadır. Riskli yapı tespit raporu tüm maliklere tebliğ edilir.
Riskli Yapıların ve Alanların Yıkımı
Riskli yapı olarak tespit edilen binalar için yasa ilk olarak vatandaşların kendilerine yıkma hakkı tanımıştır. Riskli olduğu tespit edilen binalar için 60 gün içerisinde yıkım hakkı öngörülmüştür. Bu süre içinde yıkılmayanlara idare en fazla 30 günlük son bir süre vermektedir. Bu süre içinde de yıkım gerçekleşmez ise riskli yapıları idare yıkmaktadır. Riskli yapıyı idarenin yıkması durumunda yıkım ücretini tapuya hisse oranında yansıtmaktadır. Kısacası idare önce vatandaşa yıkım şansı vermekte yıkmaz ise kendisi yıkımı gerçekleştirmektedir.
Riskli Yapıların ve Alanların Uygulama ve İnşaatı
Riskli alanlar için vatandaşlara riskli yapıların yapımında bir hak tanınmaktadır. Ayrıca, Riskli alanların idarenin TOKİ aracılığı ile uygulama yapma hakkı da vardır. 1/3 kat maliki, yönetici veya denetici diğer kat malikleri toplantıya davet etmek zorundadır. Toplantıda oy birliği ile karar alınır. Uzlaşma sağlanamaz ise arsa paylarının 2/3 oranında karar verme hakkına sahiplerdir. Onay vermeyenler için 15 gün içerisinde katılmaları konusunda yazı gönderilir. Yine onay alınmaz ise Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü onay vermeyenleri son kez davet edip uzlaşmaya çalışır. Bu davet sonucunda da onay gerçekleşmezse 1/3’ün payı değeri üzerinden açık artırma sureti ile diğer paydaşlara veya kat maliklerine teklif edilecektir. Bu payı alan çıkmazsa payı idare satın alır.